Prawo jazdy a ograniczenia wzrokowe – okulary, a może soczewki kontaktowe?

Facebook
Twitter
LinkedIn
WhatsApp
Wyślij emailem
Wydrukuj

Podejmujemy decyzję – wyrobimy prawo jazdy. Upragnione i wyczekiwane, czasami zdane za pierwszym, czasami za kolejnym podejściem. I w końcu je mamy! Egzamin zdajemy w różnym wieku, różna jest również nasza wada wzroku, która może być zmienna w czasie. Być może wada wzroku została wykryta już dawno temu. Czasem jednak okazuje się, że ją mamy, dopiero w momencie wykonywania niezbędnych podczas procedury uzyskiwania prawa jazdy, badań lekarskich. Może się ona również pojawić, kiedy już będziemy wprawnymi kierowcami.

Wielu przyszłych kierowców, którzy posiadają wadę wzroku nie wie, że po zdanym egzaminie, w dokumencie jaki otrzymają, pojawi się pewien zapis w kolumnie nr 12 – czyli „ograniczenia”. Zapis ten wynika z posiadanej wady wzroku oraz konieczności jej skorygowania. Osoby z wadą wzroku przeważnie otrzymują prawo jazdy wydane terminowo (rzadko zdarza się bezterminowo).

Przepisy Kodeksu Drogowego są „bezwzględne” – w zależności od wpisanego kodu, należy korzystać z danego sposobu korekcji wady wzroku podczas prowadzenia pojazdu. Przed uzyskaniem prawa jazdy, udajemy się na badania wzroku do lekarza okulisty, którego poświadczenie musimy przedłożyć w ośrodku szkoleniowym. A ten ma obowiązek przekazać dokumentację do WORD (Wojewódzkiego Ośrodka Ruchu Drogowego).

Pamiętajcie, że nie każdy lekarz okulista wydaje odpowiednie zaświadczenie. Dlatego też udając się na badanie, należy zapytać czy posiada uprawnienia do wydania zaświadczenia do prowadzenia pojazdów.

Sytuacji może być kilka:

  1. Podczas takiego badania dowiadujemy się, że z naszym wzrokiem jednak coś się dzieje i „nie mieścimy się” w normie – choć wydaje się nam, że wszystko widzimy prawidłowo.
  2. Posiadamy już wadę wzroku i korygujemy ją okularami i/lub soczewkami kontaktowymi
  3. Posiadamy prawo jazdy i wada wzroku pojawiła się w późniejszym okresie czasu.

W zależności od sytuacji w jakiej się znajdujemy,  każdy kandydat na kierowcę musi przejść badania lekarskie. Jednym z badań jest badanie wzroku.

Aktualnie obowiązującym dokumentem w kwestii m.in. badań wzroku na kierowców jest Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 maja 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie badań lekarskich osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami i kierowców (Dz. U. 2018. poz. 970). Precyzyjnie reguluje ono kryteria lekarskie wymagane od kierowców i kandydatów na kierowców.

Badania jakie są ujęte w Rozporządzeniu to:

  • ostrość wzroku,
  • korekcja,
  • widzenie obuoczne,
  • pole widzenia
  • rozpoznawanie barw
  • widzenie zmierzchowe i wrażliwość na olśnienie.

Dla kategorii AM, A1, A2, A, B1, B, B+E lub T nie są wymagane badania: zmierzchowe, wrażliwość na kontrast. Zgodnie wytycznymi Rozporządzenia czytamy:

„Brak odchyleń w zakresie badania zmierzchowego jest równoznaczny z prawidłowym wynikiem badania wrażliwości na kontrast.

Wymagane badanie pola widzenia – orientacyjne; w przypadku stwierdzenia jaskry lub zmian zwyrodnieniowych siatkówki jest wskazane wykonanie badania pola widzenia perymetrycznie.

Badanie widzenia zmierzchowego i wrażliwości na olśnienie należy wykonać, jeżeli osoba badana ma wszczepione soczewki wewnątrzgałkowe lub jest po laserowej korekcji wad wzroku lub z innych powodów wynikających z badania lekarskiego; w przypadku zaburzeń widzenia zmierzchowego i wrażliwości na olśnienie możliwe jest określenie ograniczeń w korzystaniu z uprawnień do kierowania pojazdami, wynikające ze stanu zdrowia, o których mowa w art. 79 ust. 3 ustawy.”

Wszystkie wytycznymi odnośnie wzroku znajdziecie u źródła: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20180000970/O/D20180970.pdf  w którym załącznik 1 stanowi o „Szczegółowych warunkach badania lekarskiego w zakresie narządu wzroku.” Przedstawia sposób oceny stanu narządu wzroku w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami.

Niektórzy z was mogą pamiętać szkolne czasy, kiedy higienistka wykonywała w szkole lub na okresowych badaniach pracowniczych, również w Medycynie Pracy, określenie ostrości wzroku. Takie podstawowe, wstępne, pozwalające na – oczywiście niedokładną – ocenę ostrości wzroku każdego z oczu osobno oraz obuocznie. W przypadku stwierdzenia odstępstw od wymaganej normy, podejmowano odpowiednie działania (skierowanie na pełne badanie ostrości wzroku i w razie konieczności wykonanie korekcji okularowej). Podobnie odbywa się to właśnie przed uzyskaniem prawa jazdy. (Choć często badania te są niestety zdecydowanie za mało dokładne i wnikliwe.)

Odnośnie sposobów korekcji wady wzroku, często stosuje się okulary korekcyjne. Na rynku dostępne są również coraz bardziej popularne i wykorzystywane zwłaszcza u osób młodych, czy aktywnych (nie chodzi tu na przykład o osoby uprawiające wszelkiego rodzaju sport) – soczewki kontaktowe. Korekcja soczewkami kontaktowymi coraz bardziej wkracza praktycznie do każdej grupy wiekowej. Niektóre zawody (wysokościowe) narzucają wręcz zakaz używania okularów korekcyjnych. Ale wróćmy do tematu prawa jazdy.

Udając się na wymagane badania lekarskie dotyczące wzroku i wiedząc, że posiadamy wadę wzroku (korzystamy tylko z okularów) lub jeśli taka wada wzroku zostanie podczas tego badania wykryta – warto zawsze zwrócić uwagę osobie wystawiającej zaświadczenie – że korzystamy wyłącznie z okularów / wyłącznie z soczewek / a najlepiej z obu rozwiązań. Dzięki temu specjalista wpisze na zaświadczeniu odpowiedni sposób korekcji, jaki zostanie umieszczony na blankiecie prawa jazdy. Najwygodniejszym rozwiązaniem będzie zapis o możliwości prowadzenia pojazdu w obu rodzajach korekcji – zarówno okularami, jak i soczewkami kontaktowymi.

Gdy posiadacie już wydane prawo jazdy, a zbliża się jego koniec ważności – wtedy podczas wizyty okulistycznej również warto tego dopilnować.

A czy można to zmienić?

Tak! W przypadku, gdy posiadacie prawo jazdy z ograniczeniem, zapis dotyczy wyłącznie możliwości prowadzenia w okularach, a  Wy dopiero teraz zaczynacie korzystać z soczewek kontaktowych, powinniście ten fakt odpowiednio zgłosić. Zatem posiadając wpis 01.01 – korekcja okularowa, aby dokonać zmiany powinniśmy udać się do specjalisty, celem wydania nowego zaświadczenia z kodem 01.06 (okulary lub soczewki) i wydanie nowego prawa jazdy z nowym kodem ograniczenia.

Wiąże się to oczywiście z poniesieniem dodatkowych kosztów (badanie u specjalisty, zdjęcia, wydaniem nowego prawa jazdy).

Dlaczego to takie ważne?

W prawo jazdy mogą znaleźć się różne ograniczenia związane z wadą wzroku. Okulary i soczewki kontaktowe nie są tam ujęte jako jeden sposób korekcji. Ograniczenie związane z przypisaniem kodu do jednej korekcji wzroku, może przysporzyć nam wielu problemów. W tym przypadku przepisy – tak samo jak i każdy z nas – rozróżniają sposób korekcji.

No dobrze, ale po co mi to?

Sprawa jest prosta. Do polskiego prawa wprowadziła to unijna Dyrektywa Rady z 29 lipca 1991 r. w sprawie praw jazdy (91/439/EWG). Kod 01.01 oznacza, że kierowca musi jeździć w okularach, kod 01.02 to zalecenie noszenia soczewek kontaktowych. Jest też kod 01.06 – okulary lub soczewki kontaktowe. Ten kod jest „najwygodniejszy”, bo z nim kierowca może stosować zamiennie okulary lub soczewki. Problem w tym, że wielu kierowców ma wpisany kod 01.01, czyli mogą jeździć tylko i wyłącznie w okularach, a za jazdę w soczewkach grozi im mandat. Nie ma tutaj sensu tłumaczenie, że korzystacie aktualnie z soczewek.

Kody ograniczeń, związane ze wzrokiem z grupy 01 to:
– 01 – wymagana korekta i/lub ochrona wzroku,

– 01.01 – okulary,

– 01.02 – soczewki kontaktowe,

– 01.03 – szkła ochronne,

– 01.04 – szkło matowe,

– 01.05 – przepaska na oko,

– 01.06 – okulary lub szkła kontaktowe

prawko_0.1200

Foto: https://d-mf.ppstatic.pl/art/57/d7/pzkh3b400o08gg8ss0c0o/prawko_0.1200.jpg

 

Mając wadę wzroku i ograniczenie z kodem np. 01.01 – czyli prowadzenie tylko w okularach, pojawienie się na egzaminie bez okularów, a np. w soczewkach kontaktowych, może skończyć się zanim rozpoczniecie egzamin – i nie zostaniecie do niego dopuszczeni.

Niestosowanie się do zapisów podczas ewentualnej kontroli policji, podczas poruszania się pojazdem, jest łamaniem prawa. Grozi to otrzymaniem mandatu nawet do 500 zł za „Używanie pojazdu w sposób zagrażający bezpieczeństwu osoby znajdującej się w pojeździe lub poza nim” (art. 97) oraz art. 87. 1. „Kierującym może być osoba, która osiągnęła wymagany wiek i jest sprawna pod względem fizycznym i psychicznym…”

Punkty karne nie są przypisywane. Tłumaczenie się, że macie założone soczewki kontaktowe nie jest wytłumaczeniem. Znaczny problem pojawi się w przypadku spowodowania wypadku lub kolizji drogowej, gdy spowodowany on będzie w „nieodpowiedniej” korekcji do zapisów w dokumencie. Może to być również zakwestionowane przez ubezpieczyciela, który odmówi wypłaty odszkodowania.

Ograniczenia wpisane w prawo jazdy dotyczą nie tylko poruszania się po Polsce. Należy pamiętać, że w każdym z krajów sytuacja może wyglądać zupełnie inaczej. Odnośnie ograniczeń i kodu dotyczącego wzroku kwestię tą reguluje Dyrektywa Komisji (UE) 2015/653 z dnia 24 kwietnia 2015 r.zmieniająca dyrektywę 2006/126/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie praw jazdy. Zatem w każdym kraju UE obowiązują te same ograniczenia i związane z nim wymagania. Wyjeżdżając za granicę warto dowiedzieć się czy nie należy posiadać np. zapasowej pary okularów i/lub soczewek kontaktowych w schowku podczas ewentualnej kontroli. Zapasowa para okularów wymagana jest w Hiszpanii, Niemczech, Austrii czy Słowacji. Dla własnego bezpieczeństwa każdy „okularnik” czy użytkownik soczewek kontaktowych bez względu na przepisy powinien posiadać zapasową parę.

W nas w kraju większość osób posiada prawo jazdy „bez ograniczeń”, jeśli przed zdawaniem egzaminu nie stwierdzono u nich wady wzroku. Dawniej wydawano je bezterminowo. Aktualnie wydawane jest na 15 lat. Choć mamy obowiązek wymienić dokument na nowy, nie trzeba przechodzić kolejnych badań lekarskich. To duże zaniedbanie, ale wcale nie musi tak być. Urzędnicy UE mają zamiar wprowadzić obowiązkowe i regularne badania dla kierowców powyżej 60 roku życia we wszystkich krajach należących do Unii. Zmiany miałyby wejść w życie w ciągu najbliższych lat. Według danych Komendy Głównej Policji w 2016 r. kierowcy po 60 roku życia spowodowali 3,8 tys. wypadków, w których śmierć poniosły 353 osoby.

Co najważniejsze. Tego typu „ograniczeń” nie należy traktować jako utrudnień dla nas. Dobre widzenie podczas prowadzenia samochodu w bardzo dynamicznych warunkach, to podstawa dla bezpieczeństwa naszego i pozostałych uczestników ruchu drogowego.

Sami pamiętajmy o regularnych badaniach. Koniecznie umawiajmy się na regularnie kontrolne badania wzroku, przynajmniej raz w roku. Jeżeli zachodzi potrzeba, nawet częściej. Nie tylko w kwestii opisywanego tutaj prawa jazdy, ale i naszego komfortu funkcjonowania w życiu codziennym. Badania kontrolne wzroku wykonujemy u optometrysty i/lub lekarza okulisty.

 

Podstawa prawna:

  • Ustawa z 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 ze zm.)
  • Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 21 stycznia 2004 r. w sprawie wydawania uprawnień do kierowania pojazdami (Dz. U. z 2004 r. Nr 24, poz. 215 ze zm.)
  • Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 21 kwietnia 2004 r. w sprawie wzorów dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami (Dz. U. z 2004 r. Nr 89, poz. 855 ze zm.)
  • Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 maja 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie badań lekarskich osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami i kierowców (Dz. U. 2018. poz. 970)

 

 

_________________________

autor tekstu: Leszek Śmiałek – optometrysta.pl

3 thoughts on “Prawo jazdy a ograniczenia wzrokowe – okulary, a może soczewki kontaktowe?

  1. Dziękuję za ten wpis! Nawet nie wiedzialam, ze mam cos takiego wpisane w prawo jazdy. Tzn wiedzialam o tym ze mam ograniczoną waznosc, ale dopiero teraz doczytalam, ze mam zapis o jezdzie tylko w soczewkach a zdarza mi sie jezdzic w okularach. Za rok zmieniam prawo jazdy, dopilnuję zeby zmieniono mi ten zapis :)

  2. Gdyby liczbę wypadków przyjąć za kryterium, to kierowcy w wieku poniżej 60 lat powodują prawie 7 razy więcej wypadków i ofiar niż kierowcy po sześćdziesiątce. UE jak zwykle, cygana powieszą choć nie on zawinił, bo to raczej kierowcy poniżej 60 lat powinni być badani co roku, patrząc na liczbę wypadków i ofiar. Problem w tym ile z tych wypadków miało swoją przyczynę w zaburzeniach widzenia, ale czy to ktoś bada?
    Drobne sprostowanie – rozporządzenie dotyczące badań kierowców jest w Dz.U z 2018 r. poz.970, a nie 780.

  3. Przykład ojca nauczył mnie że ze wzrokiem nie ma żartów. Nie nosił okularów mimo ze powinien i je miała, a o soczewkach w ogole nie chciał słyszeć. Po wypadku i jego i siebie zapisałam na laserową korekcję w szpitalu. Nie ma co czekać. Człowiek nie młodnieje, a z wiekiem bedzie tylko coraz gorzej

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *